Około połowa pacjentów z epizodem odwracanej przyczyny bradykardii wymaga implantacji stymulatora serca. Autorzy z Lizbony przeanalizowali retrospektywnie 176 pacjentów, którzy zgłosili się do SOR z powodu objawowej bradykardii w latach 2015-2016. Wyłączono pacjentów bez odwracalnej przyczyny bradykardii. Włączono ostatecznie 105 osób (średnia wieku blisko 80 lat, ponad połowę stanowiły kobiety). Następnie chorych podzielono na 3 grupy:
- z hiperkalemią z lub bez ostrego uszkodzenia nerek (n=15; 14,3%)
- przyjmujących leki działające chronotopowo ujemnie z lub bez ostrego uszkodzenia nerek (n=69; 65,7%),
- z hiperkalemią i przyjmujących leki działające chronotopowo ujemnie (n=21; 20%).
W trakcie obserwacji trwającej średnio ok. 3 lata wszczepiono stymulator 60 pacjentom (57,1%). W 85% odbyło się to podczas pierwszej hospitalizacji. Zdaniem autorów u starszych pacjentów bradykardia obecna w mechanizmie zaburzeń jonowych lub jako działanie niepożądane leków może ujawniać chorobę układu przewodzącego, która może nawracać bez implantacji układu stymulującego serce.
https://digital-congress.escardio.org/EHRA-Congress/sessions/3921-eposters-day-1
