Standardem postępowania w grupie pacjentów zagrożonych nagłym zgonem sercowym jest leczenie przy pomocy ICD. Ten rodzaj leczenia związany jest jednak z istotnym ryzykiem powikłań około zabiegowych jak i odległych. Alternatywą dla standardowego ICD z elektrodą endokawitarną, którego implantacja niesie ze sobą pewne ograniczenia i potencjalne ryzyko, stanowi całkowicie podskórny układ ICD (S-ICD), który charakteryzuje się szeregiem korzyści.
W skład układu S-ICD wchodzi specjalnie do tego zaprojektowany ICD oraz elektroda podskórna. Procedura implantacji S-ICD wygląda odmiennie od implantacji standardowego układu ICD. Przede wszystkim zabieg chirurgiczny opiera się wyłącznie na znacznikach anatomicznych klatki piersiowej, a więc nie używa się przy tym zabiegu fluoroskopii. Dzięki tej metodzie implantacji wyeliminowane zostaje ryzyko wynikające z uszkodzenia/awarii elektrody dosercowej oraz zainfekowania elektrody, a tym samym pacjent jest praktycznie wolny od ryzyka powikłań, jakie istnieją przy usuwaniu elektrod endokawitarnych w przypadku uszkodzenia lub infekcji
Układ S-ICD rejestruje rytm serca za pomocą dwóch czujników umieszczonych na elektrodzie defibrylującej (na dystalnym i proksymalnym końcu spirali defibrylującej) oraz trzeciego czujnika umieszczonego w obudowie samego generatora impulsów. W celu uniknięcia podwójnego zliczania zespołów QRS oraz interpretacji załamków T jako zespołów QRS urządzenie automatycznie wybiera najwłaściwszy wektor detekcji.
Strefa rozpoznania VT/VF może być zaprogramowana w zakresie 170-240 uderzeń na minutę. W przypadku rozpoznania tachyarytmii komorowej urządzenie wysyła impuls o sile 80J. W przypadku nieskutecznego pierwszego impulsu, S-ICD jest w stanie wyzwolić kolejny impuls o odwrotnej polarności. Natomiast jeśli po interwencji S-ICD dojdzie do asystolii dłuższej niż 3,5 sek., urządzenie podejmuje stymulację serca (50 uderzeń na minutę, do maksymalnie 30 sek), używając do tego elektrody podskórnej.
Programowanie S-ICD jest bardzo uproszczone. Poszczególne funkcje (terapia wysokoenergetyczna, stymulacja, próg detekcji arytmii komorowej, rozpoznawanie arytmii nadkomorowej) można włączyć albo wyłączyć, nie ma natomiast możliwości tak dokładnego programowania jak w standardowych układach ICD. Urządzenie jest w stanie zachować w swojej pamięci do 24 epizodów tachyarytmii komorowej (trwających do 120sek/epizod).
Całkowicie podskórny układ ICD może zatem stanowić wartą rozważenia opcję terapeutyczną dla wybranej grupy pacjentów.
Artur Klimczak, Michał Chudzik, Łódź
