Autor: dr Łukasz Januszkiewicz
Perforacja miokardium przez elektrodę jest rzadkim powikłaniem po implantacji kardiologicznych urządzeń wszczepialnych. Postępowanie w tym przypadku obejmuje głównie obserwację i ocenę funkcji elektrody lub jej rewizję. W prezentowanej pracy porównano powikłania związane z obiema strategiami postępowania w okresie rocznym.
- Acha i wsp. przeanalizowali retrospektywnie dane pacjentów z podejrzeniem perforującej elektrody z pięciu ośrodków w latach 2007-2014. Oceniono: badania obrazowe,
- dane z interrogacji urządzeń,
- perikardiocentezy i
- dane z historii chorób.
Pewne perforacje rozpoznawano w przypadku objawów sugerujących perforację wraz z perforacją elektrody w badaniach obrazowych, krwistym płynem w worku osierdziowym podczas perikardiocentezy krótko po implantacji, braku stymulacji prawej komory razem ze stymulacją prawej komory podczas stymulacji bipolarnej.
Do badania włączono 48 chorych z pewną perforacją: 22 z nich leczono zachowawczo, a u 26 wykonano rewizję elektrody. Postępowanie zachowawcze wiązało się ze zwiększonym odsetkiem złożonego punktu końcowego w porównaniu z rewizją elektrody (8 z 22 vs 1 z 26, p = 0,007). Głównym powikłaniem w grupie leczonej zachowawczo była tamponada w trakcie obserwacji. U wszystkich pacjentów z tamponadą wystąpiła ona w przypadku braku lub w obecności niewielkiej ilości płynu w worku osierdziowym i leczonych środkami przeciwpłytkowymi lub przeciwzakrzepowymi krótko po implantacji.
Podsumowując, konserwatywne postępowanie w przypadku perforacji elektrody wiąże się z podwyższonym odsetkiem powikłań w porównaniu z wczesną rewizją elektrody. Rewizja elektrody wydaje się być lepszą strategią postępowania zwłaszcza u osób poddawanych leczeniu przeciwpłytkowemu lub przeciwzakrzepowemu. Zdaniem autorów postępowanie zachowawcze powinno być zarezerwowane dla osób z prawidłowymi parametrami elektrody, którzy nie przyjmują leków przeciwpłytkowych lub przeciwzakrzepowych ? w tej grupie ważna jest dokładna obserwacja kliniczna i echokardiograficzna w celu szybkiego wykrycia istotnej ilości płynu w worku osierdziowym.
Oprac. na podstawie: Acha M.R., Rafael A., Keaney J.J., i wsp.: The management of cardiac implantable electronic device lead perforations: a multicentre study. Europace 2019; 21:937-43.
