Autor: dr Łukasz Januszkiewicz
Przewlekły ból w miejscu implantacji kardiologicznego urządzenia wszczepialnego, który nie jest skutecznie leczony dostępnymi metodami, stanowi wskazanie klasy IIa do ekstrakcji układu. Lewis i wsp. ocenili w wieloośrodkowym, retrospektywnym badaniu wyniki leczenia pacjentów poddanych usunięciu układu z powodu przewlekłego bólu loży.
W sumie u 27 z 2188 osób poddanych usunięciu układu (1,3%) wskazaniem do zabiegu był przewlekły ból loży. Średni wiek badanej grupy wyniósł 50?16 lat, a 51% stanowiły kobiety. Oceniano czas rozpoczęcia bólu, czynniki wywołujące, leczenie bólu przed i po zabiegu. Połowa pacjentów zgłaszała ból o stałym nasileniu, 13 osób ? ból przerywany (46%), a 14 ? ból związany z ruchem (50%).
Średni stopień bólu wyniósł 7 z 10 punktów (10 oznaczała najgorszy ból). Po zabiegu 18 pacjentów nie zgłaszało dalej dolegliwości bólowych (66%). W tej grupie znaleźli się wszyscy pacjenci ze słabo uformowaną lożą (n = 2) a także z subklinicznymi infekcjami (n = 2). Spośród tych 18 pacjentów 11 poddano reimplantacji (61%) i nie odnotowano nawrotu bólu. Po usunięciu dziewięciu pacjentów nadal zgłaszało ból (były to osoby młodsze i częściej płci żeńskiej: wiek 44?17 lat; siedem kobiet). U ośmiu z dziewięciu osób wykonano reimplantację: trzy po przeciwnej stronie klatki piersiowej, pięć po tej samej. Ból istotnie zmniejszył się u pięciu osób, wzrósł u jednej, pozostał niezmieniony u trzech.
Podsumowując, przewlekły ból loży może mieć związek z subkliniczną infekcją lub słabo uformowaną lożą. Usunięcie układu pozwala na ustąpienie objawów u ok. 2/3 pacjentów. Wydaje się, że usunięcie układu jest mniej skuteczne w redukcji bólu u kobiet, którym implantowano ponownie układ.
Oprac. na podstawie: Lewis K., Midgyan D., Patton K.K. i wsp.: Lead extraction for reduction of chronic pain related to cardiovascular implantable electronic device. Europace 2019; 21:781-6.
