Autor: Łukasz Januszkiewicz
W ostatnich tygodniach europejskie i amerykańskie towarzystwa kardiologiczne opublikowały zalecenia dot. postępowania z pacjentami kardiologicznymi w czasie pandemii koronawirusa, w których znalazły się m.in. wytyczne poświęcone zastosowaniu telemonitoringu u pacjentów z kardiologicznymi urządzeniami wszczepialnymi (CIED).
ESC
W dokumencie europejskim autorzy zwrócili uwagę na kilka ważnych aspektów związanych z telemonitoringiem:
– Telemonitoring powinien być wykorzystywany w jak największym stopniu, by zastąpić rutynowe kontrole urządzeń wszczepialnych w szpitalach i podczas wizyt ambulatoryjnych. Wizyty pacjentów w gabinecie powinny być zastąpione zdalnym kontaktem przez telefon lub Internet przez lekarza prowadzącego, który winien wykorzystać informacje o urządzeniu uzyskane z telemonitoringu.
– Telemonitoring może wymagać reorganizacji działania szpitala.
– Pacjenci z CIED, których wizyta w poradni została odroczona, mogą być zapewnieni, że w przypadku nieprawidłowego działania układu urządzenie wyda alarm dźwiękowy (w niektórych urządzeniach). Należy pouczyć pacjentów, by skontaktowali się ze swoim ośrodkiem w przypadku alarmu.
– Pacjenci bez nowych objawów lub alarmów powinni zostać skontrolowani ambulatoryjnie po zakończeniu pandemii.
– Następujące sytuacje kliniczne u pacjentów mogą wymagać pilnej kontroli układu:
- podejrzenie uszkodzenia elektrody,
- wyczerpanie baterii, zwłaszcza u osób stymulatorozależnych,
- złośliwe arytmie,
- adekwatne lub nieadekwatne terapie ICD, jeśli nie można wdrożyć odpowiedniego postępowania za pomocą telemonitoringu.
– Przed ewentualnym przyjęciem do szpitala każdy pacjent powinien zostać zbadany pod kątem objawów i narażenia na kontakt z osobą z potwierdzonym zakażeniem COVID-19.
Pacjenci z CIED i aktywnym telemonitoringiem powinni być kontrolowani zdalnie ? zwykle odroczenie wizyty w gabinecie jest możliwe. Warto zapewnić te osoby o tym, że opóźnienie regularnych kontroli ambulatoryjnych nie zagraża działaniu urządzenia.
Pacjenci z CIED bez aktywowanego telemonitoringu:
– Aktywacja telemonitoringu zwykle wymaga kontroli urządzenia podczas wizyty ambulatoryjnej, zarejestrowania nadajnika i uzyskania zgody pacjenta. Może to narażać pacjenta na infekcję i nadmiernie wykorzystywać zasoby szpitalne.
– W urządzeniach firmy Boston Scientific i Abbott możliwe jest rozpoczęcie telemonitoringu bez przybycia pacjenta do pracowni kontroli urządzeń, ponieważ funkcja telemonitoringu jest fabrycznie włączona w tych urządzeniach.
– W urządzeniach firmy Medtronic i Biotronik rozpoczęcie telemonitoringu wymaga włączenia tej funkcji podczas programowania CIED, chyba że zostało to zrobione po implantacji.
– Gdy funkcja telemonitoringu jest włączona w CIED, pacjent musi mieć nadajnik w domu, który jest aktywowany automatycznie (Biotronik, Abbott), po jednym naciśnięciu przycisku (Boston Scientific) lub po serii działań (Medtronic), które można prowadzić przez telefon.
– Producenci zwracają uwagę na ograniczenia bezpośredniego wysyłania nadajników do domu związane z przepisami o ochronie danych osobowych dot. bezpośredniego wysyłania nadajników do domu pacjentów. Producenci powinni dostarczyć urządzenia do szpitala, który powinien wysłać je w drugim etapie do pacjenta.
HRS/ ACC/ AHA
Autorzy dokumentu amerykańskiego podkreślili konieczność ograniczenia kontaktów pacjentów ze szpitalem w celu minimalizacji ryzyka infekcji dla pacjenta i personelu medycznego w czasie pandemii koronawirusa. Większość kontroli rany po implantacji CIED lub ablacji może zostać wykonana podczas wideokonferencji lub po przesłaniu zdjęć. Obecne wytyczne wyraźnie zalecają stosowanie telemonitoringu u pacjentów z CIED (klasa zaleceń I).
U osób z CIED, które są już w systemie telemonitoringu i nie są w stanie wymagającym osobistego kontaktu z lekarzem, należy zdecydowanie rozważyć zastąpienie wizyt ambulatoryjnych wizytą zdalną (telefoniczna, wideokonferencja, telemonitoring).
U pacjentów z CIED bez telemonitoringu należy rozważyć włączenie takiej osoby do systemu telemonitoringu.
W następujących sytuacjach należy rozważyć kontrolę układu w pracowni:
– nieprawidłowa praca CIED,
– wyładowania ICD, stany przedomdleniowe lub omdlenia nasuwające podejrzenie arytmii wymagającej wprowadzenia zmian w programowaniu urządzenia,
– objawy wtórne do nieprawidłowego działania układu u osoby bez telemonitoringu,
– podejrzenie infekcji związanej z układem,
– ustawiczna arytmia powodująca objawy (w przypadku wielu wyładowań należy rozważyć hospitalizację lub skierowanie na SOR),
– rozpoznana potrzeba przeprogramowania urządzenia.
Źródła:
https://www.escardio.org/Education/COVID-19-and-Cardiology/ESC-COVID-19-Guidance.
https://www.heartrhythmjournal.com/article/S1547-5271(20)30289-7/fulltext.
