Nawet po łagodnym do umiarkowanego przebiegu COVID-19 występuje subkliniczne uszkodzenie układu oddechowego, sercowo-naczyniowego i moczowego. W projekcie The Hamburg City Health Study COVID porównano 443 pacjentów po COVID-19 I 1328 osób z populacji ogólnej dopasowanych pod względem płci i wieku. Grupa po COVID-19 była badana średnio 9,6 miesiąca po pierwszym dodatnim wymazie w kierunku SARS-CoV-2. Uczestnikom wykonano: pletyzmografię, spirometrię, badanie echokardiograficzne, rezonans magnetyczny serca, EKG, badanie ultrasonograficzne żył kończyn dolnych, tętnic szyjnych, rezonans magnetyczny mózgu. Oznaczono ponadto m.in. CRP, GFR wg wzoru CKD-EPI, troponinę I, NT-proBNP, cystatynę C, D dimer. W grupie COVID-19 3,2% badanych miało przebieg bezobjawowy, 58,4% – łagodny, 31,2% – umiarkowany bez potrzeby hospitalizacji, 7,2% – umiarkowany z hospitalizacją, ale nie na oddziale intensywnej terapii.
W porównaniu z grupą kontrolną pacjenci po COVID-19 cechowali się:
- niższą całkowitą pojemnością życiową płuc (współczynnik regresji -3,24, dopasowany p=0,014),
- wyższym oporem dróg oddechowych (współczynnik regresji 8,11, dopasowany p=0,001),
- niższą frakcją wyrzutową lewej komory (współczynnik regresji -0,93, p=0,015),
- wyższym stężeniem troponiny I (współczynnik regresji 1,14, p≤0,01),
- wyższym stężeniem NT-proBNP (współczynnik regresji 1,41, p≤0,01),
- częstszą obecnością żył kończyn dolnych niepoddających się kompresji, sugerujących zakrzepicę żył głębokich (OR 2,68, dopasowany p<0,001),
- niższym GFR (współczynnik regresji -2,35, dopasowany p=0,019).
Nie stwierdzono różnic w badaniu rezonansu magnetycznego serca, mózgu.
Zdaniem autorów u pacjentów po łagodnym/umiarkowanym COVID-19 warto rozważyć rutynowe oznaczenie NT-proBNP, GFR po 6-9 miesiącach od infekcji, a badania płuc i układu żylnego w przypadku utrzymujących się objawów z układu oddechowego/w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
https://academic.oup.com/eurheartj/article/43/11/1124/6499078